“Wat is hier allemaal aan de hand?”, vroeg peuter Ties (3) toen hij afgelopen maandag zijn groep op kinderdagverblijf Kinderbolwerk binnenstapte. Logisch ook, want al het speelgoed was verdwenen! Daarvoor in de plaats lagen er onder andere lege melkpakken, twee grote kartonnen dozen en bakken met rijst klaar. Het was de eerste dag van een week lang spelen zonder speelgoed.

Margo Jobse, pedagogisch medewerker bij Kinderbolwerk, is een van de bedenkers van dit initiatief en vertelt er enthousiast over: “Spelen zonder speelgoed. Dat klinkt misschien een beetje zielig, maar is het absoluut niet. We hebben deze dagen de grootste lol en de kinderen raken niet uitgespeeld. We doen dit om de creativiteit van de kinderen extra stimuleren en ze uitdagen om anders naar materialen te kijken.”

Fantasie prikkelen

De ruimtes op Kinderbolwerk zijn niet helemaal leeg. Er liggen juist andere voorwerpen, meer huis-tuin-en-keukenspullen. “Het zijn veel gratis voorwerpen die we een tweede leven geven”, legt Margo uit. “Denk bijvoorbeeld aan van die grote eierdozen of een bak met ongekookte penne. Het mooie aan speelgoedvrij spelen is dat het speelgoed niet bepaalt wat de kinderen doen, maar dat ze hun eigen spelletjes bedenken. Het prikkelt de fantasie en stimuleert nieuwe ontdekkingen. Een goed voorbeeld zijn die stevige kartonnen kokers waar verpakkingspapier omheen heeft gezeten. Daar heb ik er een aantal van geregeld via het werk van mijn man. Ze zijn deze week al gebruikt als tunnel voor auto’s, als verrekijker op een zelfgebouwd schip, als een evenwichtsbalk en als spelonderdeel om oude tennisballen doorheen te laten rollen. Speelgoedvrij spelen prikkelt de fantasie enorm.”

Creatief en veilig

“De kinderen spelen net zo fijn als altijd, maar dan anders. Meer samen. Creatiever. En dat is precies wat we ze willen meegeven”, legt Margo uit. “Maar ook duurzaamheid speelt een rol. Je kunt veel voorwerpen of materialen hergebruiken voordat je ze de prullenbak in gooit. Zo heb ik de afgeschreven tennisballen van een vriendin gekregen en bewaarden we verpakkingen op de groep en thuis. Daarbij wil ik wel benadrukken dat we zeer kritisch kijken of de materialen voldoen aan onze veiligheidseisen. Want een veilige opvang gaat boven alles.”

Spelen in de natuur

Niet alleen binnen, ook buiten is speelgoedvrij spelen deze week de regel. “En buiten gaat dit natuurlijk nog makkelijker, want de natuur heeft zoveel speelmateriaal te bieden!”, gaat Margo verder. “Denk maar eens terug aan toen je zelf een kind was. Grote kans dat je het liefst speelde met een stok of met zand. Maar ook iets simpels als een bakje water en een oude verfkwast kunnen stoepkrijt eenvoudig vervangen.” Ook ouders zijn enthousiast over het initiatief. “We plaatsen veel foto’s en verhalen in de ouderapp, zodat ouders op afstand kunnen meegenieten. Hoe leuk is het dan dat op de tweede dag een moeder een tas met materialen voor ons had meegenomen! Die betrokkenheid geeft ons extra energie.”

Groot succes

Het spelen zonder speelgoed op Kinderbolwerk duurt een week. “Dat lijkt misschien kort, maar we wilden het eerst gewoon eens proberen”, legt Margo uit. “Maar we kunnen nu al wel zeggen dat het een groot succes is! Het zou leuk zijn als andere locaties van KOW het ook gaan proberen. Dan kunnen we materialen en ideeën met elkaar uitwisselen. En wie weet wordt het dan wel een vast onderdeel van ons aanbod. Ik ben voor! En de kinderen ook”, lacht Margo.

 

Bij KOW gaan spelen en ontwikkeling hand in hand. Daarbij zorgen we altijd voor een optimale balans tussen vrij spel en vooraf bedachte activiteiten. In ons pedagogisch beleid lees je hoe we dat doen.